In de zomer van 2017 zijn we vanuit een Grassroot-programma een samenwerking gestart met het Mediacollege Amsterdam (Practoraat ‘Het nieuwe kijken’). We wilden een (eerste) aanzet maken met het creëren van een mooie collectie van VR-lesmateriaal, terwijl de studenten van het Mediacollege dankzij dit project leren te acteren in VR-ervaringen. De eerste scenario’s zijn onder andere geschreven in samenwerking met lerarenopleiders Aad Sinke (Cluster Talen), Sultan Göksen (Cluster Maatschappijvakken), Charlotte Cannegieter (Cluster Exact) en Team ICTO FOO. In 2019 volgde in samenwerking met het kenniscentrum van FOO vanuit de speerpuntgelden Urban Education een set nieuwe producties gericht op het samenwerken met ouders in de grootstedelijke context (PO). Hieraan werkten naast de directeur van het kenniscentrum Ron Oostdam, ook docenten Adri Menheere, Robert van Mulligen en Anneke van der Linde (allen Pabo) intensief mee. Dit leidde onder meer tot een publicatie die in oktober 2021 is verschenen in het tijdschrift voor lerarenopleiders (VELON). Hier lees je vast de samenvatting. Hanneke Theelen (Fontys) schreef in 2021 haar proefschrift over het gebruik van klassensimulaties tijdens de opleiding tot leraar.
Het doel? Het creëren van meer authentieke ervaringen voor studenten in opleiding tot leraar. We willen ze op deze manier nog beter voorbereiden op de beroepspraktijk. Leren observeren, waar gaat je aandacht naar uit? VR-lesmaterialen (lesobservaties) inzetten voor de generieke thema’s op gebieden als (vak)didactiek, klassenmanagement en gespreksvaardigheden. Hierbij geldt dat het ervaren van de groepsdynamiek (echt deel uitmaken van een klas, de rol van een leerling kunnen aannemen, voelen op welke manier spanningen ontstaan) een wezenlijk verschil vormt met de reeds bestaande 2d films. Ook het ervaren van de consequenties van verschillende keuzes speelt hierbij een belangrijke rol. Begroet je wel of niet iemand die te laat komt? Wat gebeurt er met het verloop van je les als je ergens te veel of te weinig aandacht aan besteed?
We hopen natuurlijk dat de database zal blijven groeien en we verkennen de mogelijkheden tot samenwerking met andere onderwijsinstellingen. Op de SURF Onderwijsdagen van 2018 en het VELON-congres van 2019 hebben we in elk geval veel positieve reacties gehad. Op de HvA Onderwijsconferentie van 2019 won ons project bovendien de 1e prijs bij de Onderwijs Challenges (categorie samenwerken)! Rector Geleyn Meijer: ‘Jullie combineren techniek met nieuwsgierigheid en dat gaan jullie met elkaar aan omdat jullie geloven dat er iets nieuws te bakken valt, zonder dat je precies weet waar het zit. Die nieuwsgierigheid kenmerkt ons en daar geven jullie op een hele praktische manier vorm aan.’ Zie ook de video hiernaast.
In de literatuur worden de volgende didactische voordelen van VR-beleving ten opzichte van bestaande onderwijsmiddelen beschreven[1]:
[1] Bosgra, Horen, Verseput. (2017). 360 graden video in het onderwijs. Maak het nu mee. Radboud Universiteit.
Een pagina op onze ICTO site met VR-lesmateriaal bestaat uit één of meerdere VR-ervaringen die op de Oculus Go staan. Op elke pagina lees je steeds een korte inleiding, linkjes naar de VR-video’s indien gebruik wordt gemaakt van YouTube, een aantal didactische richtlijnen, lesplannen en eventuele aanvullende informatie.
De VR-ervaringen zijn op heel hoge kwaliteit opgenomen. We hebben als team ICTO vier klassensets van in totaal 32 Oculus Go’s beschikbaar. Dit zijn brillen waar geen mobieltjes in hoeven, maar kwalitatief zeer goede brillen met een ‘interne computer’. Met de Oculus Go kun je de VR-ervaringen in de allerhoogste kwaliteit bekijken. Lees hier meer.
Om ze daarnaast voor iedereen toegankelijk te maken hebben we ze op YouTube geplaatst (direct naar ons kanaal). De video’s zijn dan te bekijken via YouTube VR of met eenvoudigere VR brillen van kunststof of in de kartonnen cardboards. Lees hier meer.
De ervaringen zijn via YouTube uiteraard ook op de mobiel, laptop of PC te bekijken als 360 graden video (en dus ook via het Smart Board te vertonen). Let hierbij wel op dat dan een aantal van de didactische voordelen vervalt. Je gebruikt dan je muis (of vinger op je mobiel) om rond te kijken.
Eigen foto team ICTO FOO
Wil je de VR-ervaring(en) in de hoogste kwaliteit op je telefoon (bijvoorbeeld omdat je zelf beschikt over een Samsung Gear of Go) of laptop (bijvoorbeeld omdat je de beelden wil laten zien op het Smart Board)? Neem dan even contact op met team ICTO.
Op dit moment heeft team ICTO FOO de beschikking over 32 zeer geavanceerde Oculus Go’s en een aantal wat meer eenvoudige brillen van kunststof (hier plaatsen studenten hun eigen mobieltjes in). Het is over het algemeen verstandig, zeker in het begin, om studenten per duo met één bril te laten werken. Studenten kunnen elkaar zodoende helpen met de bril, de oriëntatie in de ruimte en/of ondersteuning bieden bij eventuele (lichamelijke) klachten/ongemakken.
Uiteraard hopen we de komende jaren (al dan niet samen met andere onderwijsinstellingen) de database uit te breiden. Wordt vervolgd!
Het virtual reality lesmateriaal is gepubliceerd als open leermateriaal en onder een CC-BY-NC-SA-licentie. We hebben tevens een verklaring van het Mediacollege dat de eigendomsrechten bij ons liggen en dat de acteurs hebben ingestemd met het gebruik van de beelden voor niet-commerciële doeleinden. Ook van de acteurs van de oudergesprekken hebben we eenzelfde ondertekende verklaring. Werk je met ons materiaal? We zijn altijd benieuwd naar reacties/evaluaties vanuit de onderwijspraktijk. Zie onze contactpagina.
Je hebt nog geen lijsten, maak er eerst een aan.