• Open Educational Resources

uitleg

Het is natuurlijk prettig dat er al zoveel op internet te vinden is, maar: waar begin je? Welke zogenaamde Open Educational Resources (OERs) zijn er? En wat zijn het eigenlijk? Er is nog geen strikte definitie over wat OERs zijn, maar deze definitie van SURF geeft een goed beeld:

“Open educational resources (OER) zijn gratis leermaterialen die vrij beschikbaar zijn voor (her)gebruik. Het kopiëren, bewerken en verspreiden van het materiaal is onder voorwaarden toegestaan door het gebruik van een open licentie (zoals Creative Commons)”.

Open educational resources kunnen bestaan uit losse leermaterialen zoals weblectures of artikelen, maar ook uit samengestelde leermaterialen, zoals open courseware. Er zijn geen restricties aan de vorm van de leermaterialen. Open leermaterialen worden gedeeld via websites van onderwijsinstellingen, repositories of portals.

Tip: Maak uitgebreid kennis met open leermaterialen op deze speciale pagina van SURF.

Tip: Lees de thema-uitgave van SURF ‘Hergebruik van open leermaterialen’

toepassing

Als je OERs zoekt voor je vak, is het belangrijk om eerst je doel en doelgroep vast te stellen. Stel jezelf daarbij vragen als:

  • Wat wil je bereiken met het materiaal, wat moeten studenten ervan meekrijgen?
  • Voor welk onderwerp zoek je materiaal?
  • Is het een aanvulling op reeds bestaand materiaal of vervangt het (een deel van) de huidige leerstof?
  • Moeten de studenten het materiaal ook bestuderen voor hun toets?
  • Wat voor studenten moeten het materiaal bestuderen, zijn het eerstejaars of zijn ze al verder in hun studie?
  • Moet het in het Nederlands of is een andere taal (meestal Engels) ook prima?

Welke stappen je vervolgens zet, hangt geheel af van je inventarisatie. Hier volgen slechts een paar bronnen die je verder kunnen helpen in je zoektocht. Kijk wel uit dat je niet verzandt in de gigantische hoeveelheid die er voorhanden is. Vraag ook collega’s naar hun ervaringen; misschien hebben zij nog goede tips voor jouw vakgebied?

SURF zoekportaalIn het zoekportaal kun je vrij zoeken naar open leermaterialen. De eigenaar heeft het materiaal beschikbaar gesteld onder een Creative Commons-licentie. Daarmee heb jij toestemming om het materiaal vrij te gebruiken in je eigen onderwijs en aan te passen aan jouw context.
360/VR-lesmaterialen voor leraren in opleidingKanaal van team ICTO van onze eigen faculteit. Diverse VR/360graden-lesmaterialen voor leraren in opleiding, rondom verschillende thema's. Het virtual reality lesmateriaal is gepubliceerd als open leermateriaal en onder een CC-BY-NC-SA-licentie.
Universiteit van NederlandVraagt de beste hoogleraren van Nederland om gratis college op internet te geven. Elke werkdag komt er een nieuw college online, en elke week een nieuwe hoogleraar.
WikiwijsIs een Nederlands platform waarbij je onder meer kunt selecteren op onderwijsniveau.
Kritisch Leren Denken Een initiatief van het lectoraat Brein en Leren van de Avans Hogescholen. Zij doen onderzoek naar kritisch denken in het HBO en hebben nu deze website gelanceerd om ‘good pratices’ met elkaar te kunnen delen. Als docent kan je er materiaal opzetten dat jij gebruikt om met studenten te werken aan kritisch denken. Je mag er als geregistreerde docent ook materiaal vanaf halen als je inspiratie zoekt voor het werken aan kritisch denken met jouw studenten. Naast didactische hulpmiddelen worden er ook wetenschappelijke artikelen aangeboden, om de verdieping van jouw begrip van kritisch denken te faciliteren. Aanmelden, materiaal eraf halen en erop zetten is allemaal gratis.
Khan Academy en MIT OpenCourseWareZijn bekende Amerikaanse OERs met (overdonderend) veel mogelijkheden, van losse onderwerpen tot aan volledige cursussen.
Coursera, edX en iversityZijn voorbeelden van zogenaamde MOOCS (Massive Online Open Courses), waarbij je kunt leren over (bijna) welk onderwerp dan ook.
TED-EDIs een initiatief van TED.com, gericht op het onderwijs. Je kunt losse video's gebruiken of zelf een complete les samenstellen met geïntegreerde vragen of discussies.
Lynda.comBiedt videocursussen over een veelheid aan onderwerpen, vooral gericht op software (voor alle vaardigheidsniveaus) maar met steeds meer aandacht voor andere leerstof, bijvoorbeeld over tekenen, marketing en communicatie.
MERLOT IIBiedt vele peer reviewed bronnen aan.

Maar er zijn ook andere bronnen die officieel geen OER zijn maar je toch verder kunnen helpen. Er zijn diverse initiatieven die jouw onderwijs kunnen ondersteunen.

 

NPO WetenschapBiedt met verdieping van het wetenschapsnieuws en alles rond wetenschap wat de publieke omroep maakt.
Tegenlicht OnderwijsBiedt (bewerkte) afleveringen van het VPRO-programma Tegenlicht, voor meer maatschappelijk getinte discussies rondom technologie of business.
Beeld en Geluid OnderwijsVeel televisieseries en documentaires van NPO en andere omroepen.
YouTube Education en Vimeo EducationVerzamelt allerhande video's die bedoeld zijn voor het onderwijs; daarnaast biedt het kanaal uiteraard vele andere relevante video's. Controleer wel altijd even de kwaliteit. Een goed voorbeeld zijn deze zogenaamde wisklips met diverse korte filmpjes over wiskundige onderwerpen.
ArtScience DatabaseArtScienceDatabase is een bronnenbank voor leerlingen en docenten in het voortgezet onderwijs. Hier vind je voorbeelden van werk op het snijvlak van kunst, wetenschap en technologie.

Kies je voor Engelstalig materiaal, dan is dit voor studenten meteen een kans om hun Engels ook in een onderwijscontext te gebruiken. Vaak kennen ze al meer Engels dan ze doorhebben, door tv-programma’s, internetsites en games. Op de één of andere manier lijken de begrippen “Engelstalig” en “digitaal” soms meer bij elkaar te horen dan “Engelstalig” en “vakliteratuur”. Door bestaand Engelstalig lesmateriaal te gebruiken wordt het gewoner om ook Engelstalige vakliteratuur te lezen.

Maar ook Nederlandstalig materiaal biedt voordelen voor de student. Kies je bijvoorbeeld voor video’s van NPO Wetenschap, dan breng je jouw onderwijs naar de praktijk.

Je kunt er zelfs voor kiezen om je (ouderejaars) studenten het lesmateriaal te laten verzamelen. Voor hen is dit een goede manier om onderzoeksvaardigheden te trainen en hun weg in de vakliteratuur te vinden. Een dergelijke opdracht kun je structureren door ze op deze manier een FAQ te laten maken.

Voor jou als docent zijn er ook vele voordelen aan OERs. Je hoeft immers niet helemaal het wiel zelf uit te vinden. Je kunt je tijd gebruiken om het materiaal op jouw lessen te laten aansluiten, of besluiten het beschikbare materiaal integraal in te zetten en je aandacht op een ander onderdeel te richten.

Maar ook levert zo’n OER soms een heel andere invalshoek op, misschien zelfs eentje waar je nog niet eerder aan gedacht had of waar je het faliekant mee oneens bent. Zelfs dat kun je in je voordeel gebruiken: laat je studenten maar eens beargumenteren waarom jij zo’n moeite hebt met dit materiaal.

inspiratie

Originele bron:
Creative Commons License

Gerelateerde documenten:

© ICTO bij FOO 2024