• Online lesgeven

Een belangrijke tip is dat je bij voorkeur je normale fysieke (face-to-face) colleges niet vervangt door een online college met dezelfde tijdsduur: probeer een aaneengesloten online college tot een uur te beperken.

Dit artikel biedt je een complete checklist voor verzorgen van een goed online college. De tips zijn daarbij geclusterd per fase/activiteit die je als docent onderneemt. Bij sommige tips verwijzen we tussen haakjes direct naar een site met instructies voor het uitvoeren van de handeling in Microsoft Teams. Wil je meer weten over hybride onderwijs? Ook daar hebben we een artikel van gemaakt.

Team (ICTO) heeft samen met Femke Kitslaar en Anne Postma  (Leerlijncoördinatoren beroepsopdrachten) speciaal voor onze studenten een mooie collectie artikelen/ blogs, filmpjes en websites verzameld en samengesteld over digitale didactiek en online lesgeven. Dit alles is ondergebracht in een voor studenten (en docenten) beschikbare Brightspace Course.

Maartje Visser vertelt in deze kennisclip alles over klassenmanagement in je online les.

Heb jij nog extra tips die je wilt delen met collega’s? Reageer dan onderaan het artikel of mail ze naar ict-foo@hva.nl.

Dit artikel is gebaseerd op het stappenplan van Ashwin Brouwer op de website ‘Social Media in het mbo’.

Voorbereiding

  • Werk uitsluitend met Microsoft Teams. Installeer de App dan op je computer om alle mogelijkheden te kunnen benutten. Via Teams kun je ook een Live-event organiseren.
  • Het klinkt triviaal, maar zorg ervoor dat er geen misverstand over kan zijn waar en wanneer de online lessen beginnen. Stem dat eenduidig af binnen de opleiding zodat studenten niet hoeven te zoeken.
  • Zorg dat de ruimte waar je zit goed verlicht is en kies een plek met een rustige achtergrond, bijvoorbeeld een muur in een rustige kleur.  Een plant of boekenkast naast/achter je kan het wat gezelliger en informeler maken.
  • Zorg er vooral voor dat de grootste lichtbron (lamp, buitenlicht) zich achter de camera bevindt (en niet achter jezelf). Het licht valt dan op jouw gezicht waardoor het beeld veel prettiger is.
  • Zorg dat de omgeving stil is, en dat je gedurende de les niet gestoord kunt worden. Bijna alle microfoons (ingebouwd in de laptop, maar ook headsets) pakken makkelijk omgevingsgeluid op.
  • Zorg dat je internetverbinding zo goed mogelijk is: gebruik indien mogelijk thuis bedraad netwerk, of zoek een plek die niet ver van de router/modem af is. Zet eventueel je VPN-verbinding uit om meer bandbreedte te kunnen gebruiken (maar doe dit uitsluitend en alleen wanneer je op een veilig thuisnetwerk zit!).

Opstarten

    • Zorg dat je prettig zit (of staat), en dat de camera zich dan ongeveer op ooghoogte bevindt zodat je niet letterlijk neerkijkt op je studenten. Het kan ook best veel verschil maken als je er voor zorgt dat je net wat verder van je scherm zit, zodat je met je handen mee kan praten en je gecentreerd in beeld zit zodat je meer het idee krijgt dat je iemand aan kijkt. Kijk hoe jij je persoonlijke voorkeuren zoveel mogelijk kan invullen. Zo zorg je dat jij ontspannen bent, en ervaren studenten het contact het meest natuurlijk.
    • Zet alles wat je wilt kunnen tonen digitaal klaar op je computer en/of in de browser Google Chrome of Microsoft Edge (presentaties, online tools, documenten, etc.), zodat je deze op het juiste moment bij de hand hebt. En zorg ervoor dat je weet hoe je je scherm kunt delen (uitleg Teams)
    • Zorg bij aanvang dat jij de enige Presenter bent zodat jij regie hebt over de sessie en bepaalt wie er zijn/haar scherm mag delen en/of mag spreken (uitleg Teams).
    • Zorg dat alle studenten op Mute staan. Dat kan jij als docent regelen, maar je kan het de studenten na het begroeten ook zelf laten doen. Het is goed om aandacht aan online ‘vergader-etiquette’ te besteden. Bespreek of je wilt dat studenten hun hand opsteken (dat kan in Teams), of dat studenten bijvoorbeeld vragen in de Chat plaatsen.
    • Laat alle studenten bij binnenkomst hun camera aanzetten om elkaar te kunnen begroeten. Bij problemen met de stabiliteit van de netwerkverbinding is dit echter wel een punt om mogelijk van af te zien. Lees hier en hier meer over camera aan of uit.
    • Mocht je het college willen opnemen, maak dat dan vooraf duidelijk aan de studenten. Voor het opnemen moet je echter wel een goede reden hebben. Lees hier ons artikel over dit onderwerp.
  • Icon made by Freepik from www.flaticon.com

Kennisoverdacht

  • Icon made by Photo3idea_studio from www.flaticon.com

    • Wat is écht belangrijk? Houd de omvang behapbaar en kijk ook naar andere manieren om kennis over te dragen. Bijvoorbeeld door in Brightspace leermaterialen asynchroon te laten bestuderen (artikelen, kennisclips, interactieve audio, video of documenten, verrijkte PowerPoints of een Sway). Daarmee wordt de noodzaak om alles te vertellen/volledig te willen zijn, kleiner.
    • Heb je gewoon veel lesstof? Probeer de les dan op te delen in kortere blokjes met duidelijk doel, begin en einde. Zorg dan voor afwisseling zodat je de studenten ‘aan boord’ houdt. Zie hiervoor  de tips bij ‘Interactiviteit & Vragen’.
    • Het is online lastiger om te bepalen of je studenten de uitleg goed kunnen volgen. Bied daarom aan om na afloop of vooraf (op een ander tijdstip) online te blijven voor diegene die moeite hebben met de stof, of biedt andere werkvormen aan voor extra ondersteuning.
    • Je kunt even een korte actie van de studenten vragen om aan te geven dat ze de stof begrepen hebben. Bijvoorbeeld: Even een hand opsteken of een poll met Ja/Nee.
    • Zorg via schermdelen voor visuele verrijking, van bijvoorbeeld een PowerPoint of andere tool. Denk daarbij goed na over het inzetten van de tools. Zorg voor afwisseling tijdens de les, en gebruik de PowerPoint bijvoorbeeld niet direct bij je introductie, maar alleen ter ondersteuning tijdens de meer theoretische uitleg.

Interactiviteit

  • Allereerst: Niet alles hoeft in een online les! Het gaat uiteindelijk om de complete mix aan werkvormen die je aanbiedt. Interactiviteit creëer je ook buiten het synchrone contactmoment om. Bijvoorbeeld door een een discussieforum waarbij studenten vooraf hun vragen (al dan niet anoniem) kunnen stellen. Maar wat kan wel online…

    • Voorbeelden van interactieve tools in onze DLO zijn het Whiteboard (MS) en Wooclap. Je kunt op het Whiteboard eenvoudige schetsen maken of formules uitschrijven. Eventueel in samenwerking met de studenten.
    • In onze DLO kun je gebruik maken van Padlet als online prikbord.
    • Maak gebruik van een poll of korte quiz om voorkennis te checken, of om na een blokje uitleg de stof te verwerken (bijvoorbeeld met MS Forms of Wooclap).
    • Gebruik in een ander tabblad via schermdelen andere tools waar je graag mee werkt (MS Forms, MS OneNote, MS Whiteboard, etc.). Wij geven in dit artikel een voorbeeld van de tool Interactive Presentation die standaard beschikbaar is via je Brightspace Course.
    • Benut de Chat-functie waarop studenten vragen kunnen stellen. Geef aan hoe je daarmee om gaat. Neem eventueel op vaste momenten de tijd om daar door heen te gaan, en/of biedt aan deze na de les (synchroon of asynchroon) te behandelen. Werk je samen met een collega? Dan kun je een rolverdeling afspelen waarbij de een zich focust op het verzorgen van de les, en de ander optreedt als Moderator van de Chat om vragen schriftelijk te beantwoorden en te selecteren voor plenaire behandeling.
    • Maak een student Presenter om zijn/haar scherm te kunnen delen (uitleg Teams). Geef ze de opdracht om een presentatie te geven aan hun collega’s, een werkdocument te tonen om feedback op te vragen, etc.
    • Noem namen als je studenten specifiek de beurt wil geven, laat studenten eventueel even hun hand opsteken (uitleg Teams).

    In dit artikel lees je hoe docent Wouter Spaan (lerarenopleider Cluster Exact) te werk gaat.

  • Icon made by Photo3idea_studio from www.flaticon.com

Werken met groepen

  • Icon made by Freepik from www.flaticon.com

    • Tijd voor meer verdieping/interactie? Laat studenten uiteengaan in groepjes  (uitleg Teams en zie ook deze instructiekaart)
    • Het kan een goed idee om een korte pauze in te lassen, zodat jij als docent alle Breakout Rooms of groepjes klaar kan zetten.

    Uiteraard kun je studenten ook zelf uiteen laten gaan in Teams. Verwijs je de studenten naar de ‘chat‘-functionaliteit van Teams. De door jou aangewezen groepsleider start een groepschat met daarin de groepsleden en de docent. De groepsleider start de videovergadering functie van de groepschat. Als docent neem je ook deel aan de groepschat. Alle andere lopende vergaderingen komen de in de wachtstand. Hierdoor kun je als docent ‘rondlopen’ door te wisselen tussen lopende vergaderingen. De centrale sessie laat je doorlopen, na een half uur (bijv) start jouw centrale programma weer. Let op: In een (video)call vanuit een chat kunnen maximaal 20 mensen tegelijk deelnemen. Indien het gaat om een groter aantal, maak dan/laat dan een reguliere meeting aan als break-out sessie.

    Essentieel is het geven van duidelijke en gerichte instructies. Wat is het doel van de werkvorm? In welke vorm wordt er een terugkoppeling van het groepje verwacht. Moeten ze iets opleveren en daarna presenteren aan de rest van de klas? Moeten ze een werkdocument maken en die ergens in de leeromgeving plaatsen? Hoe lang hebben de groepjes voor de werkvorm? Op welke manier kunnen ze jou als docent consulteren?

    In dit artikel lees je hoe docent Jeantine Geleijnse (Pabo-docente Pedagogiek, Bewegingsonderwijs en SLB’er) de Break-out rooms inzet.

Afronding

    • Check of de doelen voor de online les zijn behaald en of er nog vragen zijn.
    • Geef (eventueel) aan of je nog even blijft voor diegenen die mogelijk nog vragen hebben.
    • Bespreek expliciet de uitvoering van eventuele vervolgacties. Bijvoorbeeld: ik zal uiterlijk vrijdag mijn lesmateriaal aangevuld met jullie vragen in de Module van deze week in Brightspace plaatsen.
    • Neem door wat je de komende periode van de studenten verwacht: welke leermaterialen en/of -activiteiten staan op het programma. Deel hier eventueel je scherm van de betreffende Course in Brightspace.
    • Als alles klaar is kun je het college afronden (uitleg Teams).
  • Icon made by Icongeek26 from www.flaticon.com

Geef een antwoord

Creative Commons License

Gerelateerde documenten:

© ICTO bij FOO 2024